TÜBİTAK Bilim Genç Sesli Yayın

Yoyo Sendromu Nedir?

Duyduğunuz, okuduğunuz veya arkadaşınızın yaptığı bir diyeti kendi bedeninize, metabolizmanıza ve yaşam tarzınıza uygun olup olmadığına bakmaksızın deniyor musunuz? Hızlı kilo veriyor ancak verdiğiniz kiloları aynı hızda geri mi alıyorsunuz?

Beslenme ve Diyet Uzmanı Fatma Gönen, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde yoyo sendromunun nedenlerini, neden zararlı olduğunu ve önlemek için neler yapabileceğimizi anlatıyor.

Bilim Genç sesli yayınlarını SoundCloud, Spotify, Google ve Apple podcast kanallarımız üzerinden dinleyebilir ve kanallarımızı takip ederek güncel içeriklerimizden anında haberdar olabilirsiniz.

Kozmik Mikrodalga Arka Alan Işıması ve Büyük Patlama

Tüm evrene dağılmış bir arka alan ışıması olduğunu ve bu ışımanın Büyük Patlama hipotezini destekleyen en önemli bulgulardan biri olduğunu biliyor muydunuz?

Bugün gözlemlediğimiz evrenin 13,7 milyar yıl önce meydana gelen Büyük Patlama’nın sonucunda oluştuğu düşünülüyor. Bu hipotezi destekleyen en önemli kanıtlardan biri de kozmik arka alan ışımasının varlığı. Büyük Patlama’dan arta kalan bu ışık, tüm evreni neredeyse homojen bir biçimde dolduruyor. Işık tayfının mikrodalga bölgesinde kalan bu ışımayı doğrudan göremiyoruz. Zaman ilerledikçe giderek soğuyan arka alan ışımasının sıcaklığı günümüzde 2,7 K’e kadar düşmüş durumda.  

Peki kozmik arka alan ışıması nasıl keşfedildi? Bu ışıma neden Büyük Patlama’yı destekleyen en önemli verilerden biri olarak görülüyor? Prof. Dr. Levent Kurnaz, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde bu soruları cevaplıyor.

 

Toplum Sağlığının Ana Koruyucusu: Aşı

Salgın hastalıkların önlenmesinde kullanılan aşılar toplum sağlığı için neden önemli?

Aklıma Takıldı #15: Kulağımız Neden Çınlar?

Uğultu, çan sesi ya da fısıltı şeklinde duyulabilen bu sesler kimi zaman tek kimi zaman da her iki kulaktan kaynaklanıyormuş gibi hissedilebilir. Duyulan sesin düzeyi bazen sabit, bazen kesintili, bazen de değişkendir yani artıp azalabilir. Peki kulağımız neden çınlar?

D Vitamini Neden Önemli?

D vitamini, iskelet ve kas sistemimizin gelişimi ve işlevlerini sağlıklı bir şekilde devam ettirebilmesi için gerekli bir vitamin. Bu nedenle insan sağlığı için hayli önemli ve eksikliği ciddi sağlık sorunlarına neden olabiliyor. Dünyada 1 milyara yakın kişide D vitamini eksikliği olduğu tahmin ediliyor.

Beslenme ve Diyet Uzmanı Fatma Gönen, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde D vitamininin sağlığımız için neden önemli olduğunu anlatıyor.

Küresel Isınmanın Olumsuz Etkilerine Karşı Ne Yapabiliriz?

Sanayi Devrimi ile başlayan fosil yakıtların kullanımı, 1880 yılından bu yana Dünya’nın ortalama yüzey sıcaklığının 1 ^oC’den fazla artmasına neden oldu. Bu durum ise Dünya genelinde sel ve kuraklık gibi doğal afetlerin daha sık görülmesine, buzullarının erimesine, bitki ve hayvanların yaşam ortamlarının farklılaşmasına neden oluyor.

Peki, fosil yakıtların kullanımı ilk nasıl başladı? Fosil yakıtların kullanımındaki artış küresel ısınmayı nasıl etkiliyor? Ülkemiz küresel ısınmadan nasıl etkileniyor? Küresel ısınmanın olumsuz etkilerine karşı ne yapabiliriz? Prof. Dr. Levent Kurnaz, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde bu soruları cevaplıyor.

Aklıma Takıldı #14: Heyecanlandığımızda ya da Kaygılandığımızda Neden Titreriz?

Heyecanlandığımızda ya da kaygılandığımızda beynimizdeki amigdala bölgesi, tıpkı bir tehlike ile karşılaştığımızdakine benzer şekilde, stres-heyecan sistemi olarak da bilinen sempatik sinir sistemini etkinleştirir ve adrenalin salgılamaya başlar.

Aklıma Takıldı #13: Sıcak Su Soğuk Sudan Daha Hızlı Donabilir mi?

Sıcak su gerçekten de bazı durumlarda soğuk sudan daha hızlı donabilir. Yüzyıllar önce Aristo, Bacon ve Descartes tarafından gözlemlenen bu durum 1963’te Tanzanya’da yaşayan Erasto Mpemba isimli öğrenci sayesinde bilim dünyasında tekrar tartışma konusu olmuştu. Bu durum, dondurma yapmak için hazırladığı sıcak süt karışımını sınıf arkadaşının hazırladığı daha soğuk karışımla birlikte buzdolabına koyduğunda, sıcak sütün soğuk sütten daha hızlı donduğuna dikkat eden Erasto Mpemba’ya ithafen “Mpemba etkisi” olarak adlandırılıyor.

Sezgisel Beslenme Nedir?

Bazen sosyal medya, bazen ailemiz bazen de yakın arkadaşlarımız bizlere ne yememiz, ne yemememiz ve nasıl görünmemiz gerektiği konusunda katı kurallar dayatabiliyor. Bu durum besinleri “iyi-kötü”, “sağlıklı-sağlıksız” gibi keskin çizgilerle ayırıp sınıflandırmamız gerektiğine dair hatalı düşünce kalıpları oluşturmamıza yol açabiliyor. Sezgisel beslenmeyle ise eski beslenme alışkanlıklarının bırakılması, besin ve beslenmeye dair yanlış inanışların yıkılması ve insanın sezgisel yeme içgüdülerinin ortaya çıkarılması amaçlanıyor.

Beslenme ve Diyet Uzmanı Fatma Gönen, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde sezgisel beslenme yaklaşımını, bu yaklaşımın temel ilkelerini ve kimler için uygun olup olmadığını anlatıyor.

Bilim Genç sesli yayınlarını SoundCloud, Spotify, Google ve Apple podcast kanallarımız üzerinden dinleyebilir ve kanallarımızı takip ederek güncel içeriklerimizden anında haberdar olabilirsiniz.

Aklıma Takıldı #12: Elektrik Tellerine Konan Kuşları Neden Elektrik Çarpmaz?

Elektrik telleriyle taşınan yüksek akım hem insanlar hem de hayvanlar için hayli tehlikelidir. Teldeki akımın tamamının ya da bir kısmının canlının vücudundan geçmesi yani elektrik çarpması ölüme kadar varan sonuçlara neden olabilir. Peki, elektrik tellerine konan kuşlar bu durumdan neden zarar görmüyor?