TÜBİTAK Bilim Genç Sesli Yayın

536: İnsanlığın En Zorlu Yılı

536 kış mevsiminin sona ermediği yıl olarak tarihe geçti. 536 yılında gerçekleşen volkanik bir patlamadan sonra açığa çıkan kül bulutları atmosferi kaplamış, Güneş kara bulutların arkasında kalmış, 18 ay boyunca gündüzleri karanlıkta geçmiş, ekinler yetişememiş, Çin’de yaz mevsiminde kar yağmıştı.

Bilim Genç sesli yayınlarını SoundCloud, Spotify, Google ve Apple podcast kanallarımız üzerinden dinleyebilir ve kanallarımızı takip ederek güncel içeriklerimizden anında haberdar olabilirsiniz.

Gök Adamızdaki Yıldız Türleri

Yıldızlar yakıt olarak önce çekirdeklerindeki hidrojeni, daha sonra da helyum ve daha ağır elementleri kullanır. Hidrojeni tüketip helyum ve daha ağır elementleri yakmaya başlayan yıldızların hacimlerinde büyük değişiklikler olmaya başlar. Güneş ise şu an yakıt olarak hidrojen tüketiyor. Bu yüzden Güneş’i sakin bir yıldız olarak tanımlayabiliriz. Güneş’in bu özelliği Dünya’nın yaşanabilir bir gezegen olmasına imkân sağlıyor. Gök adamızda ise Güneş’ten çok daha büyük veya çok daha küçük birçok yıldız bulunuyor.

Peki gelecekte bir gün yeterli teknolojiye sahip olursak Dünya’ya yakın hangi yıldızları araştırmalıyız? Hangi tür yıldızlar yaşanabilir gezegenleri barındırıyor olabilir? Bu yıldızlar gök adamızdaki diğer yıldızlardan hangi özellikleri ile ayrılıyor? Prof. Dr. Levent Kurnaz, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde bu soruları cevaplıyor.

Kim, Ne Zaman İcat Etti? #1: Asansör

Günümüzde insanların çoğu büyük şehirlerde yaşıyor. Hatta bazı büyük şehirlerin nüfusu, küçük bir ülkenin nüfusundan bile fazla olabiliyor. Metropol olarak adlandırılan bu şehirler, göğe kadar yükseliyormuş hissi veren ihtişamlı gökdelenleri ile öne çıkıyor. Peki, asansörler olmasaydı gökdelenler inşa edilebilir miydi? Elbette hayır. Yaklaşık 150 yıl önce asansörler hem çok katlı binaların inşasına zemin hazırladı hem de insanların bu yapıların üst katlarına erişimini kolaylaştırdı. Gelin şimdi tek bir tuşla bizi kısa sürede üst katlara çıkarabilen asansörlerin kim tarafından, ne zaman icat edildiğine hep birlikte bakalım.

Aklıma Takıldı #16: Venüs Neden Dünya’nın Tersi Yönde Dönüyor?

Bilim Genç sesli yayınlarını SoundCloud, Spotify, Google ve Apple podcast kanallarımız üzerinden dinleyebilir ve kanallarımızı takip ederek güncel içeriklerimizden anında haberdar olabilirsiniz.

Hormonlar Kilomuzu Nasıl Etkiler?

Hormonlar, vücudumuzdaki işlevlerin düzenlenmesi ve kontrol edilmesinde anahtar rolü olan sinyal molekülleri yani kimyasal habercilerdir. Vücutta metabolizmayı, büyüme ve gelişmeyi, kalp atım hızını, kan basıncını, vücut sıcaklığını, iştahı, uyku-uyanıklık dönüsünü ve daha birçok işlevi kontrol ederler. Vücudumuzun hormon salgılama düzeninde bir değişiklik olduğunda kilomuz da dâhil olmak üzere genel sağlığımız önemli ölçüde etkilenebilir.

Beslenme ve Diyet Uzmanı Fatma Gönen, Bilim Genç sesli yayınının bu bölümünde, hormonların vücut kütlesi üzerindeki etkilerini anlatıyor.

Bilim Genç sesli yayınlarını SoundCloud, Spotify, Google ve Apple podcast kanallarımız üzerinden dinleyebilir ve güncel içeriklerimizden anında haberdar olmak için kanallarımızı takip edebilirsiniz.

Dış Gezegenlerin Uydu Kâşifi: Voyager 2

Prof. Dr. Levent Kurnaz bir önceki Bilim Genç sesli yayınında dış gezegenleri ziyaret eden ilk uzay araçlarından bahsetmişti. Bu bölümde ise dış gezegenlerin uyduları hakkında bilgi toplayan Voyager 2 uzay aracını anlatıyor.

Hücreleri Yenileyen Besinler

Vücudumuzda her gün 330 milyar kadar hücre, yani vücudumuzdaki hücrelerin yaklaşık %1’i, kendisini yeniler. Sağlıklı ve dengeli beslenmenin, vücut hücrelerinin yenilenmesinde önemli rolü vardır.

Beslenme ve Diyet Uzmanı Fatma Gönen, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde vücudumuzdaki hücrelerin yenilenmesine yardımcı olan besinler hakkında bilgi veriyor.

Dış Gezegenleri Ziyaret Eden Uzay Araçları

Prof. Dr. Levent Kurnaz bir önceki Bilim Genç sesli yayınında Mars’ın yüzeyinde görev yapan uzay araçlarından bahsetmişti. Bu bölümde ise Güneş sisteminde Mars’ın ötesindeki gezegenlere gönderilen uzay araçlarını anlatıyor.

Bilim Genç sesli yayınlarını SoundCloud, Spotify, Google ve Apple podcast kanallarımız üzerinden dinleyebilir ve kanallarımızı takip ederek güncel içeriklerimizden anında haberdar olabilirsiniz.

İçecekler Dişlerimizi Nasıl Etkiliyor?

İçecekler, diş sağlığını önemli ölçüde etkiliyor. Asitli içecekler her yaşta, özellikle de ergenlik döneminde dişlere ciddi zararlar verebiliyor. Gazlı içecekler, soğuk çaylar, enerji içecekleri ve hazır meyve sularının pH derecelerinin düşük, içerdikleri şeker miktarınınsa yüksek olduğu biliniyor.

Beslenme ve Diyet Uzmanı Fatma Gönen, Bilim Genç sesli yayınının bu bölümünde su, kahve, çay, soda gibi farklı içeceklerin diş sağlığı üzerindeki etkilerini değerlendiriyor.

Mars‘ın Yüzeyinde Görev Yapan Uzay Araçları

Bir önceki sesli yayınımızda Mars’ın yüzeyine inen uzay araçlarından bahsetmiştik. Bu bölümde ise Prof. Dr. Levent Kurnaz, şu anda Mars’ın yüzeyinde  görev yapan uzay araçları hakkında bilgi veriyor.

Mars’ın yüzeyinde şu anda NASA’nın 26 Kasım 2011’de Mars’a gönderdiği ve 6 Ağustos 2012’den beri görev yapan Curiosity, 5 Mayıs 2018’de Mars’a gönderdiği ve 26 Kasım 2018’den beri görev yapan InSight, 30 Temmuz 2020’de Mars’a gönderdiği ve 18 Şubat 2021’den beri görev yapan Perseverance uzay araçları bulunuyor. Ayrıca Çin Uzay Ajansının 23 Temmuz 2020’de Mars’a gönderdiği ve 14 Mayıs 2021’de görevine başlayan Zhurong adlı uzay aracı da Mars’ın yüzeyindeki çalışmalarına devam ediyor.

Peki bu araçların teknik özellikleri neler? Bu araçlar Mars’ta neleri araştırıyor? Gelecekte başka hangi uzay araçlarının Mars’ta görev yapması bekleniyor? Prof. Dr. Levent Kurnaz, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde bu soruları cevaplıyor.